中国植物志
因网站整合,本页即将迁移至:www.iplant.cn/info/Adiantum capillus-veneris?t=z
意见建议 请 email: iplant@ibcas.ac.cn
FOC | FLPH | DCP | iPlant | admin    响应时间:0.16秒
铁线蕨
Adiantum capillus-veneris L.
中国植物志>> 第3(1)卷 >> 铁线蕨科 Adiantaceae >> 铁线蕨属 Adiantum

31. 铁线蕨(植物分类学报)

Adiantum capillus-veneris L. Sp. Pl. 2: 1096. 1753; Sw. Syn. Fil. 124. 1806 Hook. Gen. Fil. t. 60B. 1838 et Sp. Fil. 2: 36. 1851; Hook. et Bak. Syn. Fil. 123. 1867; Bedd. Ferns S. Ind. t. 4. 1863 et Handb. Ferns Brit. Ind. 34. 1883; Milde, Fil. Europ. Atlant. 30. 1867; Franch, et Sav. Enum. P1. Jap. 2: 211. 1870; Benth. Fl. Austr. 7: 723. 1878; Clarke in Trans. Linn. Soc. II. Bot. 1: 452. 1880; Bak. in Journ. Bot. 23: 255. 1855; Christ, Farnkr. d. Erde 138. 1897; Diels in Engl. u. Prant1, Nat. Pflanzenfam. 1(4): 284. 1899; Christ in Bull. Herb. Boiss. Ser. 2. 1: 1020. 1901 et 4: 612. 1905 et Bull. Soc. Bot. France 52. Mem. 1: 61. 1905; Cop. Polypod. Philip. 93. 1905; C. Chr. Ind. Fil. 24. 1906 et in Acta Hort. Gortob. 1: 93. 1924; in Dansk Bot. Ark. 7: 125. 1932; v. A. v. R. Handb. Mal. Ferns 333. 1906; Ogata, Ic. Fil. Jap. In. 1. 1928; Ching in Sinensia 3: 340. 1933; Acta Phytotax. Sinica 6: 341. 1957 et Ic. Fil. Sin. 5: t. 216, f. 1-6. 1958; C. Chr. et Tard.-Blot in Lecomte, Not. Syst. 6: 170, 1937 et in Fl. Indo-Chine 7(2): 185. 1940; Tagawa in Jap. Bot. 14: 313. 1938 et Col. Illustr. Jap. Pterid. 65, t. 20, f. 117. 1959; H. Ito. Fil. Jap. Illustr. t. 71. 1944 et in Hara, Fl. East. Himal. 458. 1966 et 203, 1971; DeVol, Ferns East Centr. China in Notes Bot Chin. Mus. Heude No. 7. 115. 1945; Dickason in Ohio Journ. Sci. 46: 135. 1946; Holttum, Fl. Mal. 2: Ferns Mal. 600. f. 352. 1954; 侯宽昭等, 广州植物志, 46. 1956; 傅书遐, 中国主要植物图说 蕨类植物门 93, 图 114. 1957; 北京植物志, 上册, 99, 图33. 1962; Grubov, Pl. Asiae Centr. 1: 77. 1963; Lawalree in Fl. Europaea 1: 10. 1964; Ohwi, Fl. Japan 46. 1965; Ic. Corm. Sin. 1: 168. f. 335. 1972; Fl. Tsinling 2: 74, t. 20, f. 1-3. 1974; Shieh in H. L. Li et al., Fl. Taiwan 1: 303. 1975; Y. L. Chang et al., Sporae Pterid. Sin. 172, f. 55 g, h; t. 35, f. 20, 24. 1976; Fl. Fujian. 1: 89. 1982; Ching et al. in C. Y. Wu, Fl. Xizang. 1: 96. 1983. ——Adiantum subemarginatum Christ in Bull. Herb. Boiss. Ser. 2. 3: 511. 1903. pro parte. ——Adiantum michelii Christ in Bull. Acad. Geogr. Bot. Mans. 10. 1910.

31a. 铁线蕨(原变型) 图版54: 1-4

f. capillus-veneris.

植株高15-40厘米。根状茎细长横走,密被棕色披针形鳞片。叶远生或近生;柄长5-20厘米,粗约1毫米,纤细,栗黑色,有光泽,基部被与根状茎上同样的鳞片,向上光滑,叶片卵状三角形,长10-25厘米,宽8-16厘米,尖头,基部楔形,中部以下多为二回羽状,中部以上为一回奇数羽状;羽片3-5对,互生,斜向上,有柄(长可达1.5厘米),基部一对较大,长4.5-9厘米,宽2.5-4厘米,长圆状卵形,圆钝头,一回(少二回)奇数羽状,侧生末回小羽片2-4对,互生,斜向上,相距6-15毫米,大小几相等或基部一对略大,对称或不对称的斜扇形或近斜方形,长1.2-2厘米,宽1-1.5厘米,上缘圆形,具2-4浅裂或深裂成条状的裂片,不育裂片先端钝圆形,具阔三角形的小锯齿或具啮蚀状的小齿,能育裂片先端截形、直或略下陷,全缘或两侧具有啮蚀状的小齿,两侧全缘,基部渐狭成偏斜的阔楔形,具纤细栗黑色的短柄(长1-2毫米),顶生小羽片扇形,基部为狭楔形,往往大于其下的侧生小羽片,柄可达1厘米;第二对羽片距基部一对2.5-5厘米,向上各对均与基部一对羽片同形而渐变小。叶脉多回二歧分叉,直达边缘,两面均明显。叶干后薄草质,草绿色或褐绿色,两面均无毛;叶轴、各回羽轴和小羽柄均与叶柄同色,往往略向左右曲折。孢子囊群每羽片3-10枚,横生于能育的末回小羽片的上缘;囊群盖长形、长肾形成圆肾形,上缘平直,淡黄绿色,老时棕色,膜质,全缘,宿存。孢子周壁具粗颗粒状纹饰,处理后常保存。

世界种。在我国广布于台湾、福建、广东、广西、湖南、湖北、江西、贵州、云南、四川、甘肃、陕西、山西、河南、河北、北京。常生于流水溪旁石灰岩上或石灰岩洞底和滴水岩壁上,为钙质土的指示植物,海拔100-2800米;也广布于非洲、美洲、欧洲、大洋洲及亚洲其他温暖地区。模式标本采自欧洲(英国)。

31b. 条裂铁线蕨(变型)(植物分类学报)

f. dissectum (Mart. et Galeot.) Ching in Acta Phytotax. Sinica 6: 344. 1957 et Ic. Fil. Sinic. 5: t. 216, f. 7. 1958. ——Adiantum tenerum Sw. var. dissectum Mart. et Galeot. Fil. Mex. 71. 1842. ——Adiantum capillus-veneris Hook. lc. Fil. 2: 36. t. 44B. 1851; Hook. et Bak. Syn. Fil. 123. 1873. non L. 1753. ——Adiantum capillus-veneris L. var. fissum Christ in Warburg Monsunia 1: 66. 1900. ——Adiantum capillus-veneris L. f. fissum (Christ) Ching in Acta Phytotax. Sinica 6: 343. 1957 et Ic. Fil. Sin. 5: t. 216. f. 8. 1958. ——Adiantum capillus-veneris L. var. trifidum Christ in Bull. Acad. Gaogr. Bot. Mans 11: 224. 1902. non A. trifidum Willd. et Fie 1850-1852. ——Adiantum capillus-venerus L. var. laciniatum Christ ex Tard.-Blot et C. Chr. in Fl. Indo-Chine 7(2): 185. 1940.

本变型主要以末回小羽片顶端深裂成一些条状的裂片而与原变型区别。

产福建、广东(乳源)、广西(桂林、武鸣、岂宁)、湖南(慈利、永绥、武岗)、四川(峨眉山、乐山、宝兴、南川、涪陵、缙云山、泸县)、贵州(黔清、赤水)、云南(麻栗坡、屏边、贡山、永仁)、北京。生境同原变型,海拔700-1500米。也分布于越南及日本。模式标本采自广东。

全草入药能解热、利尿,治淋浊、淋巴结核并能镇咳。

知识共享:署名-非商业性使用-禁止演绎 1990《中国植物志》第3(1)卷 214页 PDF
中国植物志系统位置
图版54: 1-4
扫一扫,在手机上继续查看
logo_frps
版权所有  ©  1959-2004  中国科学院《中国植物志》编委会  科学出版社
中国科学院植物研究所(系统与进化植物学国家重点实验室)数字植物项目组
京ICP备13006946号-2         我有话要说